Ο Ξενώνας Προσφύγων, στην οδό Σιατίστης 12 & Φιλίππου, αποτελούσε για χρόνια τη μοναδική δομή φιλοξενίας προσφύγων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, προσφέροντας στέγη σε 14 οικογένειες ή 70 περίπου άτομα. Τον Γενάρη του 2010, ο Ξενώνας έκλεισε, με απόφαση της ΜΚΟ που τον διαχειριζόταν ως τότε, λόγω –σύμφωνα με την ίδια- οικονομικών δυσχερειών. Εκείνη τη στιγμή, η Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης, μαζί με άλλες συλλογικότητες και φορείς της πόλης, όπως συνδικάτα, σύλλογοι, δημοτικές κινήσεις και πολιτικές οργανώσεις της αριστεράς, καθώς και με την ενεργή συμμετοχή και υποστήριξη εκατοντάδων ανθρώπων, συγκρότησαν ένα κοινό μέτωπο για τη σωτηρία του ξενώνα. Ο στόχος μας ήταν να μείνει κατ’ αρχήν ο Ξενώνας ανοιχτός και να λειτουργήσει με κάθε τρόπο, μέχρις ότου βρεθεί κάποιος δημόσιος φορέας να αναλάβει εκ νέου τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία του, ως πιστεύαμε –και πιστεύουμε- ότι οφείλει να κάνει το κράτος.
Για ένα χρόνο περίπου, και παρά τις δυσκολίες που είχε ένα τέτοιο πρωτόγνωρο για εμάς τότε εγχείρημα, ο Ξενώνας πράγματι λειτούργησε μάλλον υποδειγματικά, διαχειριζόμενος από την κοινή συνέλευση ενοίκων και αλληλέγγυων. Υλικά στηριζόταν μόνο από την Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία και την έμπρακτη αλληλεγγύη δεκάδων άλλων ανθρώπων και συλλογικοτήτων, οι οποίοι πρόσφεραν εθελοντική δουλειά, είδη ανάγκης και χρήματα. Καταφέραμε έτσι να καλύπτουμε όλες τις ανάγκες των ενοίκων χωρίς καμία επιδότηση, αφού η Αντιρατσιστική καταστατικά δεν δέχεται καμία χρηματοδότηση για τις δράσεις της.
Η πιο μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε ήταν όταν το καλοκαίρι του 2010, η ΔΕΗ έκοψε το ρεύμα, το οποίο ήταν στο όνομα της ΜΚΟ που διαχειριζόταν παλιά τον Ξενώνα. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες να το επανασυνδέσουμε παράτυπα (μέχρι και γεννήτρια δοκιμάσαμε να φέρουμε), αυτό δεν ήταν τεχνικά δυνατό. Από την άλλη, ο Δήμος Θέρμης, ιδιοκτήτης του κτιρίου, ο Δήμος Θεσσαλονίκης ή όποιος άλλος υπεύθυνος δημόσιος φορέας αρνήθηκε να κάνει οτιδήποτε. Έτσι, η μόνη λύση που υπήρχε για να μην βρεθούν οι ένοικοι στο δρόμο και διακοπεί βίαια αυτό το εγχείρημα, ήταν να ζητήσουμε την επανασύνδεση του ρεύματος σε ένα δικό μας όνομα. Μετά από συνεννόηση με τους άλλους φορείς, η νέα σύνδεση έγινε στο όνομα της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Κοινωνικό Κέντρο Θεσσαλονίκης», την οποία είχαμε δημιουργήσει για να υποστηρίζουμε τις τυπικές λειτουργίες του Κοινωνικού Κέντρου – Στεκιού Μεταναστών (μισθωτήρια, λογαριασμοί κοκ). Είναι φανερό ότι η υπογραφή των συμβολαίων από την παραπάνω ΑΜΚΕ νομικά ήταν αδύνατη, αφού δεν είχε καμία νόμιμη σχέση με το κτίριο (ιδιοκτησίας, παραχώρησης ή ενοικίασης). Παρόλα αυτά, κατέστη εφικτή μετά από πολιτική παρέμβαση δική μας και των άλλων φορέων, με στόχο πάντα την επιβίωση των ενοίκων. Μάλιστα, στον ένα περίπου χρόνο της αυτοδιαχειριζόμενης λειτουργίας του Ξενώνα (ως τον 12/2010), πληρώναμε λογαριασμούς, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ, καταβάλλοντας 2000 € για εγγύηση και 3.864 € για λογαριασμούς.
Καθώς όμως στο διάστημα αυτό δεν επιτεύχθηκε η κανονική και μόνιμη λειτουργία του Ξενώνα από κάποιο αρμόδιο δημόσιο φορέα, η Αντιρατσιστική αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την ευθύνη της διαχείρισης του ξενώνα, καθώς δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να αναλαμβάνει μόνη της το κόστος επ’ αόριστο. Ο Ξενώνας βέβαια παρέμεινε ανοιχτός και φιλοξενούσε οικογένειες μέχρι και το Νοέμβριο του 2014, όταν με ενέργειες αλληλέγγυων πολιτών προσφέρθηκαν διαμερίσματα και οικονομική βοήθεια στις οικογένειες, οπότε και εκκενώθηκε και σφραγίστηκε από τον ιδιοκτήτη του.
Όλο αυτό το διάστημα στον ξενώνα προσφύγων διέμειναν δεκάδες οικογένειες προσφύγων και οι 24 συνδέσεις κατέγραψαν κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος που ανήλθε στο ποσό των 80.000 ευρώ. Φυσικά, γνωρίζαμε ότι το ποσό αυτό συνέχιζε να χρεώνεται στο όνομά μας. Όμως, καθώς μέσα έμεναν ακόμα πρόσφυγες και μικρά παιδιά, δεν ζητήσαμε τη διακοπή του. Η μόνη λύση για εμάς θα ήταν να ξαναλειτουργούσε ο Ξενώνας από κάποιο δημόσιο φορέα, ο όποιος θα αναλάμβανε εύλογα και το χρέος, κάτι που βέβαια δεν έγινε.
Συνεχίστε την ανάγνωση: Πώς έγιναν όλα και ποια είναι η σημερινή κατάσταση;